Reacties op de Franse uitslag

President Jacques Chirac verscheen om 22.30 uur op de Franse televisie om te reageren op de eerste resultaten van het Franse referendum. Volgens de eerste schattingen had 55% nee gezegd tegen de grondwet.

De president zei dat Frankrijk een volwaardige rol zal blijven spelen in de EU, maar dat het moeilijker zou worden om Franse belangen te verdedigen. Hij wilde op de eerstkomende bijeenkomst van de Europese regeringsleiders, op 16 juni, de nieuwe situatie bespreken. Hij vond dat het ratificatieproces in andere landen door moest gaan.

Chirac kondigde verder hervormingen aan in de regering - hetgeen waaschijnlijk het einde betekent voor premier Raffarin, de man die met een impopulair beleid het vuile werk opknapte voor de president.

Op het hoofdkantoor van de Franse communistische partij brak na de bekendmaking van de eerste schattingen om 22.00 uur een groot feest uit. Ook de extreem-rechtse leider Jean-Marie Le Pen toonde zich verheugd: hij sprak van een "historisch moment".

De Nederlandse premier Jan Peter Balkenende betreurde de Franse uitslag maar riep Nederlanders op om woensdag alsnog een positief signaal te geven over de grondwet. "We moeten ons niet door de Fransen de wet laten voorschrijven." Staatssecretaris Atzo Nicolaï van Europese Zaken zag een kans om juist nu "te laten zien dat Nederland verder wil met Europa".

Jack Straw, de Britse minister van Buitenlandse Zaken, zei dat de uitslag vragen opwierp over de toekomstige koers van de EU. Hij zei dat er nu een periode van reflectie nodig was, verwijzend naar het Nederlandse referendum op woensdag en naar de Europese top op 16 juni. De beslissing over het doodverklaren van de grondwet is niet aan één land, aldus Straw, maar aan alle 25 lidstaten.

Britse waarnemers verwachten dat premier Tony Blair tot na het Nederlandse referendum zal wachten alvorens het voorgenomen Britse referendum over de grondwet af te blazen.

De regeringen van Luxemburg en Ierland hebben laten weten hun referenda door te willen zetten. Luxemburg op 10 juli, Ierland heeft nog geen datum gekozen.

Update 30 mei: premier Blair heeft laten weten het nu nog te vroeg te vinden om aan te geven of er een Brits referendum moet komen. Polen en Portugal willen net als Luxemburg en Ierland wél hun referenda houden; de twee hebben nog geen datum gekozen.

[bronnen: BBC, Radio 1, Telegraaf, Volkskrant]